سلامت روان به معنای عملکرد متناسب و بهینه‌ی حوزه شناختی، رفتاری و عاطفی انسان است. در واقع سلامت روان اشاره به چگونگی تفکر، احساس و رفتار افراد دارد. هر از چند گاهی در زبان عامیانه اصطلاح «سلامت روان» به معنای نبود اختلالات روانی تلقی می‌شود.

با این حال، این ارتباط به صورت برعکس هم وجود دارد. به این معنی که عوامل مختلف در زندگی افراد، ارتباطات بین فردی و شرایط جسمانی می‌توانند بر سلامت روان و بروز اختلالات روانی تأثیرگذار باشند.

توجه به سلامت روان باعث بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره‌وری فرد می‌شود. توجه به سلامت روان به معنای تلاش برای دست یافتن به تعادل بین فعالیت‌ها و مسؤولیت‌های مختلف کاری و اجتماعی با هدف رسیدن به احساس رضایت و آرامش است. شرایطی روحی ناخوشایند همانند استرس، افسردگی و اضطراب می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد و برنامه‌ی روزمره‌ی فرد را مختل کند.

اگرچه معمولا تصور می‌شود که عبارت سلامت روان تنها به مشکلات روحی و روانی اشاره دارد، اما درباره‌ی بسیاری از اختلالات روان‌شناختی، تشخیص پزشکان این است که این اختلال‌ها ریشه‌ی جسمانی و فیزیولوژیک دارند؛ همانند اختلالات هورمونی، نقص در پیام‌رسان‌های عصبی و غیره.

در این مقاله، ما درباره‌ی تعریف سلامت روان، شاخص‌های آن و اختلالات روانی صحبت می‌کنیم. علاوه بر این درباره‌ی رایج‌ترین اختلالات روانی، علائم آن‌ها و نحوه‌ی درمانشان بحث می‌کنیم. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.

اختلالات روانی

معنای سلامت روان

سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند که سلامت روان «مسأله‌ای فراتر از ابتلا نبودن به اختلالات روانی است». سلامت روان نه تنها شامل تلاش برای جلوگیری از بروز اختلالات روانی است، بلکه مراقبت از وضعیت روحی و روانی و تلاش مداوم برای دستیابی به احساس رضایت و خوشبختی هم شامل آن می‌شود. آن‌ها همچنین تأکید می‌کنند که حفظ و بازیابی سلامت روان نه تنها در سطح فردی مهم است بلکه باید در جامعه هم به آن توجه شود.

سلامت روان

در ایالات متحده، اتحادیه‌ی ملی بیماری‌های روانی تخمین می‌زند که تقریبا از هر ۵ بزرگسال، سالانه ۱ نفر دچار مشکلات مربوط به بهداشت روان می‌شود. بر اساس گزارش موسسه‌ی ملی بهداشت روان ایالات متحده، در سال ۲۰۱۷ تخمین زده شده است که ۱۱٫۲ میلیون نفر یا حدود ۴٫۵٪ از بزرگسالان ایالات متحده با یک اختلال شدید روانی دست و پنجه نرم کرده‌اند.

آنچه که در ایجاد اختلالات روانی موثر است؟

در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای پیشرفته، اختلالات روانی یکی از دلایل اصلی بروز ناتوانی در افراد است. شرایط اجتماعی و مالی، عوامل بیولوژیکی و انتخاب سبک زندگی همگی می‌توانند وضعیت سلامت روانی فرد را شکل دهند. تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان هم‌زمان در بیشتر از یک جنبه دچار مشکل هستند.

توجه به این نکته مهم است که سلامت روان به تعادل ظریف بین عوامل مختلف بستگی دارد و در مواقع بروز اختلالات روانی معمولا چندین عامل از این عوامل محیطی و فردی دست به دست هم می‌دهند تا بیماری بروز پیدا کند.

عوامل زیر معمولا در ایجاد اختلالات مربوط به سلامت روان نقش دارند؛

فشارهای اجتماعی و اقتصادی

داشتن امکانات مالی محدود یا تعلق به یک گروه قومیتی به حاشیه رانده شده می‌تواند احتمال ابتلا به اختلالات سلامت روانی را افزایش دهد. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ روی ۹۰۳ خانوار در ایران انجام شد، عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی از جمله فقر یا زندگی در حومه یک شهر بزرگ جزء فاکتورهای افزایش‌دهنده ریسک بروز اختلالات روانی، تشخیص داده شد.

محققان همچنین عوامل تاثرگذار بر سلامت روان را به دو دسته عوامل قابل تغییر، که می‌توانند با گذشت زمان تغییر کنند و عوامل غیر قابل تغییر که دایمی هستند، تقسیم کرده‌اند؛

برخی از عوامل متغیر موثر بر اختلالات روانی

• شرایط اقتصادی و اجتماعی، از جمله اینکه آیا امکان اشتغال در آن منطقه میسر است یا خیر.
• اشتغال
• میزان فعالیت‌های اجتماعی شخص
• تحصیلات
• کیفیت مسکن
• جنسیت

عوامل ثابت و غیر قابل تغییر

• جنسیت
• سن
• قومیت

در مطالعات صورت گرفته از سوی محققان جنسیت هم به‌عنوان یک عامل قابل تغییر و هم غیر قابل تغییر فهرست شده است. محققان دریافته‌اند که زن بودن خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با سلامت روان را تا ۳٫۹۶ برابر افزایش می‌دهد. افرادی که دارای «وضعیت اقتصادی نابسامان» هستند هم در این مطالعه رتبه بالاتری را به لحاظ ابتلا به اختلالات روانی کسب کرده بودند.

آشنایی با برخی از اختلالات روانی

عامل های بیولوژیکی و سلامت روح و روان

بر اساس اعلام نظر مؤسسه ملی بهداشت روان آمریکا سابقه‌ی خانوادگی و ژنتیکی می‌تواند احتمال ابتلای فرد به اختلالات روانی را تا حد زیادی افزایش دهد زیرا وجود برخی از ژن‌ها فرد را در معرض خطر ابتلای بیشتری قرار می‌دهند. با این حال، بسیاری از عوامل دیگر در ایجاد اختلالات روانی نقش دارند. داشتن ژنی که با یک اختلال روانی همانند افسردگی یا اسکیزوفرنی پیوند داشته باشد تضمینی برای بروز آن بیماری در فرد نیست. به همین ترتیب، افراد بدون وجود ژن مرتبط یا سابقه خانوادگی بیماری روانی هم می‌توانند به بیماری‌ها و اختلالات حوزه سلامت روان مبتلا شوند.

اختلالات و مشکلات مرتبط با سلامت روان همانند استرس، افسردگی و اضطراب ممکن است به دلیل برخی بیماری‌های جسمی پیش زمینه‌ای همانند سرطان، دیابت و یا درد مزمن ایجاد شوند.

اختلالات روانی شایع

شایع‌ترین اختلالات و بیماری‌های روانی در سه گروه زیر طبقه‌بندی می‌شوند؛

• اختلالات اضطرابی
• اختلالات خلقی
• اختلالات اسکیزوفرنی

اختلالات اضطرابی روان

طبق اعلام انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، اختلالات اضطرابی شایع‌ترین نوع اختلالات روان هستند. افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، ترس یا اضطراب شدیدی دارند که با اشیا یا موقعیت‌های خاصی در ارتباط است. اکثر افراد مبتلا به این اختلال سعی می‌کنند از قرار گرفتن در معرض آنچه باعث تحریک حالت اضطراب در آن‌ها می‌شود خودداری کنند.

نمونه‌هایی از اختلالات اضطرابی به شرح زیر هستند؛

اضطراب عمومی

انجمن روان‌پزشکی آمریکا اختلال اضطراب عمومی را نگرانی بیش از حد و نامتناسبی تعریف می‌کند که زندگی روزمره را مختل می‌کند.

افراد مبتلا به این اختلال همچنین ممکن است علائم جسمی زیر را تجربه کنند.

• بی‌قراری
• خستگی
• انقباض عضلانی دایمی
• خواب منقطع

در افراد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی شروع دوره‌ی علائم اضطرابی لزوما به یک محرک مشخص نیازی ندارد و ممکن است بدون حضور محرک خارجی یا داخلی علائم اضطراب شروع شود. این افراد ممکن است در مواجهه با موقعیت‌های روزمره که خطر مستقیمی ندارند، مانند کارهای خانه یا یک قرار ملاقات، اضطراب بیش از حدی را تجربه کنند. یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی ممکن است گاهی بدون حضور هیچ‌گونه محرکی احساس اضطراب کند.

اختلال های هراسی

افراد مبتلا به اختلال هراسی مدام حملات ترس گونه را تجربه می‌کنند که شامل وحشت ناگهانی و طاقت فرسا یا احساس بروز فاجعه‌ی قریب‌الوقوع و مرگ است.

 فوبیا

فوبیا انواع مختلفی دارد؛

• هراس‌های ساده

ممکن است شامل ترس نامتناسب از اشیا، اتفاقات یا حیوانات خاص باشد. ترس از عنکبوت‌ها یک نمونه معمول است.

• فوبیای اجتماعی

این نوع ترس که گاهی اوقات به‌عنوان اضطراب اجتماعی هم شناخته می‌شود، شامل ترسیدن از این مسأله است که شخص توسط دیگران قضاوت شود. افراد مبتلا به هراس اجتماعی اغلب تماس خود را با محیط اجتماعی محدود می‌کنند.

•  آگورافوبیا

این اصطلاح به ترس از موقعیت‌هایی اطلاق می‌شود که فرار و یا خروج از آن‌ها دشوار است، مانند قرار گرفتن در آسانسور یا قطار.

ترس مرضی یا فوبیا پدیده‌ای عمیقا شخصی است و متخصصان بهداشت روان با انواع مختلف آن آشنا نیستند. در حقیقت هزاران نوع مختلف فوبیا وجود دارد و آن چیزی که برای یک فرد امری عادی و معمولی به نظر می‌رسد ممکن است در زندگی فرد دیگر یک مشکل جدی و فلج‌کننده محسوب شود.

فوبیا

وسواس اجباری

افراد مبتلا به اختلال وسواس اجباری در واقع هم دچار وسواس‌اند و هم از حالت اجبار فکری رنج می‌برند. به عبارت دیگر، آن‌ها به طور مداوم افکار استرس‌زا و الزام‌آور همانند الزام به شستن دست‌ها را تجربه می‌کنند.

استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه زمانی رخ می‌دهد که شخص یک واقعه استرس‌زا یا آسیب‌زا را تجربه کند یا شاهد آن باشد. در طی این نوع رویدادها، فرد تصور می‌کند که زندگی وی یا زندگی افراد دیگر در معرض خطر است. آن‌ها ممکن است احساس ترس کنند یا کنترل خود را بر روی آنچه اتفاق می‌افتد از دست بدهند. این احساسات ناشی از ضربه و ترس ممکن است در به وجود آمدن اختلال استرس پس از سانحه نقش داشته باشند.

• • افسردگی اساسی – فردی که دچار افسردگی اساسی است به طور دائمی خلق و خوی پایین را تجربه می‌کند و علاقه‌ی خود را به فعالیت‌ها و رویدادهایی که قبلا از آن‌ها لذت می‌برده است را از دست می‌دهد. این افراد دوره‌های طولانی غم یا حالت غم و اندوه شدید را تجربه می‌کنند.
  • اختلال دو قطبی – فرد مبتلا به اختلال دو قطبی تغییرات غیرمعمولی را در خلق و خو، سطح انرژی و سطح فعالیت‌های روزمره خود تجربه می‌کند. دوره‌های خلق و خوی بالا به‌عنوان مراحل شیدایی شناخته می‌شوند، در حالی که مراحل افسردگی باعث کم خلق شدن می‌شوند.
  • اختلال عاطفی فصلی – کاهش نور روز در پاییز، زمستان و اوایل ماه‌های بهار باعث بروز این نوع افسردگی اساسی می‌شود. این بیماری بیشتر در کشورهای دور از خط استوا دیده می‌شود.

    ممکن است برخی از اختلالات خلقی به‌عنوان اختلالات عاطفی یا افسردگی یاد کنند. در افرادی که دچار این اختلالات هستند، تغییرات قابل توجهی در خلق و خو ایجاد می‌شود، به طور کلی شامل فاز مانیا (دوره‌ای با انرژی بالا و سرخوشی) یا فاز افسردگی که برعکس حالت مانیا است. برخی از اختلالات خلقی به شرح زیر هستند؛

  محققان حوزه‌ی بهداشت روان هنوز در تلاش هستند تا تشخیص دهند که اسکیزوفرنی یک اختلال منفرد و تنها است یا گروهی از بیماری‌های مرتبط که باعث بروز علائم این بیماری می‌شوند. در هر صورت، اسکیزوفرنی یک بیماری بسیار پیچیده است. طبق اعلام مؤسسه‌ی ملی بهداشت روان آمریکا، علائم اسکیزوفرنی معمولا در سنین ۱۶ تا ۳۰ سالگی بروز پیدا می‌کنند. افراد مبتلا به این اختلال دارای افکاری هستند که به نظر می‌رسد چندپاره است و همچنین پردازش اطلاعات برای آن‌ها بسیار دشوار باشد. اسکیزوفرنی دارای علائم منفی و مثبت است. علائم مثبت شامل هذیان، اختلالات فکری و توهم است. علائم منفی هم شامل بی‌انگیزگی و خلق و خوی یکنواخت یا نامناسب است.

  

  اسکیزوفرنی از اختلالات روانی

علائم ابتدایی اختلالات روانی

هیچ آزمایش فیزیکی یا سیستم اسکنی وجود ندارد که به شیوه‌ای قابل اعتماد نشان بدهد که فرد به بیماری روانی مبتلا شده است یا خیر. با این حال، افراد باید وجود علائم زیر را به‌عنوان علائم احتمالی اختلال سلامت روان، در خود بررسی کنند؛

• • کناره‌گیری از دوستان، خانواده و همکاران
  • خودداری از انجام فعالیت‌هایی که معمولا از آن‌ها لذت می‌برده‌اید.
  • کم یا زیاد خوابیدن
  • پرخوری یا کم خوری
  • احساس ناامیدی
  • احساس کمبود انرژی به صورت مداوم
  • مصرف مواد تغییر دهنده‌ی روحیه، از جمله نیکوتین یا مواد مخدر به صورت مدام
  • تجربه‌ی احساسات منفی
  • احساس گیج شدن
  • ناتوانی در انجام کارهای روزمره، مانند رفتن به محل کار یا پختن یک وعده غذایی
  • تجربه‌ی افکار یا خاطراتی که دائم ظاهر می‌شوند.
  • در فکر آسیب رساندن به خود یا دیگران بودن
  • شنیدن صداهایی که وجود ندارند.
  • تجربه‌ی توهم

روش‌های مختلفی برای مدیریت مشکلات حوزه سلامت روان وجود دارد. علاوه بر این درمان‌ها در حوزه بهداشت روان بسیار فردی است و آنچه برای یک فرد مفید است ممکن است برای شخص دیگری مفید نباشد. برخی از استراتژی‌ها یا درمان‌ها در ترکیب با روش‌های دیگر تأثیر بیشتری دارند. فردی که با یک اختلال روانی مزمن زندگی می‌کند، ممکن است در مراحل مختلف زندگی خود گزینه‌های درمانی مختلفی را انتخاب کند. روان‌درمانگر یا روان‌پزشک می‌تواند به فرد کمک کند تا مشکلات و نیازهای خود را شناسایی کرده و درمان مناسب را برای آن‌ها برگزیند.

درمان می‌تواند شامل کارهای زیر باشد؛

روان‌درمانی، یا درمان‌های گفتاری (گفتار درمانی)

این نوع درمان رویکردی فقط روان‌شناختی به درمان اختلالات روانی دارد. درمان شناختی رفتاری، مواجهه‌ی درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی مثال‌هایی از این گروه درمانی است. روان‌پزشکان، روانشناسان، روان‌درمانگران و برخی از پزشکان عمومی هم این نوع درمان را انجام می‌دهند. این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا ریشه‌ی بیماری روانی خود را درک کنند و شروع به کار بر روی الگوهای تفکر سالم‌تری کنند که خطر بروز اختلالات روانی را کمتر می‌کند و باعث جلوگیری از بروز تداخل در زندگی روزمره یا روابط فرد می‌شود.

درمان با دارو

برخی از افراد داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد روان‌پریشی و داروهای ضد اضطراب را مصرف می‌کنند. اگرچه این داروها نمی‌توانند ریشه اختلالات روانی را درمان کنند، اما برخی از داروها می‌توانند علائم را بهبود بخشند و به فرد کمک می‌کنند تا در حالی که روی سلامت روان خود کار می‌کنند، تعاملات اجتماعی و روال عادی زندگی خود را از سر بگیرد. برخی از این داروها با تقویت جذب مواد شیمیایی مرتبط با خلق مانند سروتونین در بدن اثر می‌گذارند. سایر داروها یا سطح کلی این مواد شیمیایی را در بدن افزایش می‌دهند یا از تخریب آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

جمع‌بندی

فردی که با مشکلات روحی روبه‌رو است معمولا برای بهبود حالش باید تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کند. چنین تغییراتی ممکن است شامل کاهش مصرف الکل یا مواد مخدر، خواب بیشتر و رژیم غذایی مغذی و متعادل باشد. ممکن است لازم باشد افراد از کار خود مدتی فاصله بگیرند و یا در روابط شخصی‌شان مشکلاتی را که ممکن است به سلامت روان آن‌ها آسیب برساند حل کنند.

افراد مبتلا به اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی می‌توانند از تکنیک‌های ریلکسیشن، که شامل تنفس عمیق، مراقبه و ذهن‌آگاهی است، برای بهبود علائم این اختلال‌ها بهره‌مند شوند. داشتن یک شبکه‌ی ارتباطی پشتیبان، چه از طریق گروه‌های خودیاری چه دوستان نزدیک و خانواده هم می‌تواند به بهبودی این بیماری‌های روانی کمک کند.

اختلالات شخصیتی مرزی ( Borderline personality disorder) یا BPD یک نوع اختلال شخصیتی شبیه به اختلالات دوقطبی است. الگوی مستمر ناتوانی در روابط فردی ، خود انگاره ، عاطفه و رفتار لحظه‌ای بارز که در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود، از علائم بارز این اختلال است. همانند اختلالات دوقطبی افراد مبتلا به BPD هنگامی که افسردگی بر طرف می‌شود، وارد دورهٔ شیدایی می‌شوند. در فرد با اختلالات دوقطبی، دوره‌های شیدایی یا افسردگی برای چند روز یا چند هفته ادامه می‌یابد. اما دوره‌های افسردگی یا شیدایی در BPD از چند ساعت تا یک روز است. BPD ممکن است با اختلال‌های مرتبط با مصرف مواد مخدر همراه شود. افرادی که BPD دارند الگوی ناپایداری در روابط اجتماعی دارند.

اگرچه علت BPD ناشناخته است اما هم محیط و هم ژنتیک نقش اساسی را در مبتلا شدن به این بیماری دارند در DSM-IV دست کم ۵ مورد از عوامل زیر برای تشخیص این اختلال لازم است:

– زود انگیختگی یا پیش بینی نا پذیری در مورد مسائلی از قبیل تکانه های جنسی،قمار،سوئ استفاده از دارو و الکل،دزدی از فروشگاهها و پرخوری و آسیب رساندن به خود.
– یک الگوی ناپایدار در روابط فردی ، الگوی بی‌ثبات و پر تنش روابط فردی که با نوسان بین دو قطب ، آرمانی کردن و بی‌ارزش نمودن مشخص است.
– ناتوانی در کنترل خشم، خشم شدید و نامتناسب یا اشکال در کنترل خشم (مثل ابراز کج خلقی مکرر ، خشم مستمر یا نزاع مکرر).
– مشکل هویتی و بی ثباتی بارز و مستمر خود انگاره
– بی ثباتی هیجانی، بی‌ثباتی عاطفی به دلیل ماهیت واکنشی خلق
– کوشش های بی مورد برای اجتناب از ترک و رها شدگی، اقدام‌های «دیوانه وار» برای اجتناب از ترک شدن واقعی یا خیالی.
– خود آسیب زنی جسمی،  تهدید «ژست» یا رفتارهای انتحاری مکرر یا رفتار جرح خویشتن.
– احساس مزمن پوچی و بی‌حوصلگی که بصورت احساس بی‌هدفی، خالی و بی‌ارزش بودن ظاهر می شود.

منبع: سایت روانشناسی یاس

در اختلال دوقطبی هر دوره نشانه های رفتاری خود را دارد که با شناخت این رفتارها در هر دوره می توان تشخیص خوبی برای این اختلال داد.

دوره شیدایی

دوره شیدایی  یا مانیا مشخصه تشخیص اختلال دوقطبی است. این بیماری با توجه به شدت این دوره طبقه‌بندی می‌شود. بیماران مبتلا ممکن است ناگهان از اوج شادی  و خوشحالی به اوج غم  و اندوه فروروند و ارتباطی بین خُلق بیمار و آنچه واقعاً در زندگی بیمار رخ می‌دهد وجود ندارد. دوره شیدایی می‌تواند شدت مختلفی از شیدایی خفیف (نیمه-شیدایی) تا شیدایی کامل با علائم جنون‌آمیز نظیر توهم یا کاتاتونیا، داشته باشد. در این دوره تمرکز کاهش پیدا می‌کند، نیاز به خواب کم می‌شود و بیمار توهم خودبزرگ‌بینی پیدا می‌کند. قضاوت بیمار ممکن است مختل شود و دست به ولخرجی‌های غیرمعمول یا رفتارهای غیرطبیعی بزند.

برخی از علائم و نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌شود

• بی‌قراری، افزایش انرژی و میزان فعالیت
• خلق خیلی بالا واحساس نشاط شدید همراه با احساس خودبزرگ‌بینی
• تحریک پذیری مفرط
• صحبت کردن بی‌وقفه، مسابقه افکار، پریدن از موضوعی به موضوع دیگر با سرعت خیلی زیاد
• عدم توانایی برای تمرکز، حواس‌پرتی
• کاهش نیاز به خواب
• اعتقادات غیرواقعی درمورد توانمندی‌ها و قدرت فرد
• قضاوت ضعیف
• ولخرجی و یا خساست
• رفتار متفاوت از حالت معمول که مدتی طولانی ادامه داشته‌است
• افزایش تمایلات جنسی
• نشان دادن حرکات و تصمیم‌های ضدونقیض از خود
• سوء مصرف داروها و مواد مخدر، الکل و داروهای محرک
• رفتارهای اغواگرانه، مداخله جویانه، و پرخاشگرانه

دوره افسردگی (خلق پایین)

افسردگی می‌تواند قبل یا بعد از دوره شیدایی در این بیماران ایجاد شود. درصد کمی از بیماران ممکن است در طول بیماری خود اصلاً افسردگی را تجربه نکنند.

دوره نیمه-شیدایی

دوره نیمه-شیدایی همان دوره شیدایی با شدت کمتر است که در آن علائم جنون و خودبزرگ‌بینی وجود ندارد. بسیاری از بیماران در دوره نیمه-شیدایی فعال‌تر از حالت عادی هستند، در حالی که بیماران در دوره شیدایی به دلیل کاهش تمرکز در فعالیت‌های خود دچار مشکل می‌شوند. خلاقیت در بعضی بیماران نیمه-شیدا افزایش پیدا می‌کند. بسیاری از بیماران علائم  را نشان می‌دهد. دوره نیمه-شیدایی ویژگی اختلل دوقطبی نوع دوم و اختلال خلق ادواری است اما می‌تواند در اختلال روانگسیختگی عاطفی  نیز ظاهر شود. نیمه-شیدایی ویژگی اختلال دوقطبی نوع اول  نیز هست و زمانی رخ می‌دهد که خلق بیمار بین وضعیت‌های عادی و شیدایی نوسان می‌کند.

دوره خلق ترکیبی

خلق ترکیبی (یا Mixed State) وضعیتی است که در آن هر دو علائم شیدایی و افسردگی به طور همزمان بروز می‌کنند (مثلاً تحریک‌پذیری، اضطراب، خستگی، احساس گناه، پرخاشگری، تفکرات خودکشی، ترس، شک یا پارانویا، صحبت بی‌وقفه و خشم). به عنوان نمونه، حالت گریه در وضعیت شیدایی یا تفکرات سریع در وضعیت افسردگی است. حالت‌های ترکیبی معمولاً خطرناک‌ترین دوره در بیماری‌های خلقی هستند زیرا رفتارهایی مانند سوء مصرف مواد، بیماری پانیک و اقدام به خودکشی تا حد زیادی افزایش پیدا می‌کنند.

چهره های معروفی از اختلال دوقطبی در طول تاریخ رنج برده اند که تعدادی از مطرح ترین آنها در زیر آمده است.

از افراد مشهور مبتلا به این بیماری می‌توان ونسان ونگوگ، اودویگ ون بتهون، ناپلئون بناپارت، ارنست همینگوی، وینستون چرچیل، بریتنی اسپیرز ،امی واینهاوس و کانرین زتا جونز را نام برد. چرچیل این بیماری را سگ سیاه می‌نامید.

منبع: سایت روانشناسی یاس

احتمالا شما هم در کامپیوترتان یک سری فایل های ارزشمند مثل کتاب الکترونیکی، جزوات درسی، تحقیقات دانشگاهی، نمونه سوال، قالب سایت، ویدئو و حتی موسیقی های خاص و … داشته باشید که برای خیلی ها جذاب یا مورد نیاز باشد. یا به طور مثال پروژه درسی که در دانشگاه شدیدا به آنها نیاز داشتید و آن را تولید کردید الان برای شما بلااستفاده شده ولی ممکن است برای هزاران دانشجویی که هم اکنون ترم اول هستند مورد نیاز باشد و براحتی حاضر باشند برای تهیه آن به شما پول بپردازند.

سایت  فروشگاه پروژه به عنوان اولین سایت فروش فایل های الکترونیکی دارای مجوز نماد اعتماد الکترونیکی و نماد ساماندهی رسانه های دیجیتال (لوگوی طلایی) با هدف کمک به ارتقا سطح علمی کشور و همچنین ایجاد محلی برای کسب درآمد برای محققین و پژوهشگران کشور راه اندازی شده است

بدین صورت که دانشجویان و یا پژوهشگران می توانند با عضویت در سایت نتایج تجربیات ، تحقیقات و پژوهشهای خود را در اختیار دیگران قرار دهند و همچنین دیگر دانشجویان و علاقمندان می توانند با پرداخت هزینه از تجربه ای عزیزان استفاده نمایند.

در این سایت هیچگونه پروژه ای براساس تعریف مشتری انجام نمی پذیرد و تمام پروژه ها، کتاب ها، ترجمه ها و دیگر مطالب آموزشی پروژه هایی هستند که از قبل انجام گرفته اند و در اختیار عموم با قیمتی ثابت قرار گرفته اند.

از تمام عزیزان دعوت می شود در صورتی که پروژه و یا مطلب آموزشی دارند که می دانند برای دیگران ممکن است مفید باشند با عضویت در سایت آن را در اختیار دیگران قرار دهند.

فایلهای قابل فروش:

۱-کتابهای الکترونیک

۲-انواع نمونه سوال

۳-انواع نرم افزار موبایل و کامپیوتر

۴-قالب و ماژول

۵-اسکریپت

۶-فایل و کتابهای صوتی

۷-پروژه های آماده

۸-طرح های لایه باز فوتوشاپ

۹-جزوات درسی

و . . .

بازاریابی برای فروش

در صورتی که شما هیچ فایلی برای فروش ندارید پیشنهاد می شود در سامانه بازاریابی فروش ثبت نام و نسبت به ایجاد کد بازاریابی فروش اقدام نمایید تا بتوانید با استفاده از سیستم همکاری در فروش، از طریق فروش فایل های دیگر کاربران کسب درآمد نمایید. همچنین در صورتی که دارای کانال تلگرامی ، صفحه اینستاگرام ، وبلاگ و یا وبسایتی هستید می توانید از طریق قرار دادن کدهای بازاریابی خود، بدون هیچگونه سرمایه گذاری، به درآمد بالایی برسید. حداقل مبلغ پورسانت برای فایل های موجود در سیستم پنج درصد میباشد.

http://enproject.ir

هر کاری که در طول روز انجام می دهیم می توانیم بگوییم که حافظه ی ما در آن دخیل است. کارکرد حافظه در زندگی ما بسیار فراگیر و گسترده ایت و گاهی آنقدر بدیهی می شود که ما از ارزش آن غفل می شویم. چند مثال کاربردی از حافظه را برای اهمیت کار ذکر می کنیم.

– به یاد آوری نا همسایگان خود و همسایگان جدید

– به یاد آوری مراحل انجام یک کار

– به یاد سپاردن ساعاتی که فرزندانتان به مدرسه می روند

– به یادآوری بحث های کلاسی برای ارائه ی مقاله

– به یاد سپاری لغات ؛ چهره ی دوستان و تاریخ ملاقات های آینده

– به یاد سپاری پسوردهای خود در دنیای اطلاعات و پین های مختلف

– حتی همین لحظه که شما در حال مطالعه ی این متن هستید شما در حال استفاده از حافظه ی خود مبنی بر چگونگی کاربرد زبان هستید.

– و هزاران مورد دیگر که بدون حافظه تصورش امکان پذیر نیست.

اما همانطور که می دانید حافظه ی ما مصون از خطا نیست . دنیل شاختر روانشناس متخصص در کتاب معروف خود به هفت گناه بزرگ حافظه اشاره می کند که از بین این ۷ خطا ۳ خطا در افراد با مشکلات حافظه وجود دارد و ۳ مورد دیگر خواه و نا خواه در همه ی افراد اتفاق می افتد.

۱- ناپایداری : اطلاعات چگونه محو می شود ؟ اگر از شما پرسیده شود که دیشب شام چه خوردید ممکن است درست پاسخ دهید ولی اگر در مورد شامی که دو هفته پیش خورده اید سوال شود چطور؟ بعضی اطلاعات به سرعت محو می شوند ولی برخی دیگر ممکن است در طولانی مدت محو شوند و مدت بیشتری در حافظه ی ما بمانند. این که چقدر زمان طول بکشد که اطلاعات محو شود به اهمیت آن برای شما بستگی دارد . اهمیت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است اطلاعاتی که در ذهن شما برای مدت طولانی تری می ماند در ذهن دیگری در همان لحظه از بین برود.

۲- حواسپرتی و عدم تمرکز : ممکن است به محل کار بروید و یک لحظه بدانید که کیف خود را نیاورده اید. و دی همان لحظه بفهمید که در زمانی که باید به برداشتن کیف خود فکر می کردید به چیز دیگری که لزومی نداشته است فکر می کردید. تجربه نشان داده است که بسیاری از دلمشغولی های ما و تفکرات ما ولقعا ارزش فکر کردن ندارند و فقط مسیر اصلی تفکر ما را محرف می کنند. برخی حواسپرتی ها ممکن است آشفته کننده نباشد ولی تصور کنید حواسپرتی باعث شود که شیر گاز را فراموش کنید تا ببندید!!

۳- انسداد فکر : یعنی تلاش برای به یاد آوری چیزی که می دانیم در حافظه رمز گردانی کرده ایم. ممکن است به شخصی برخورد کنید که قبلا او را دیده اید و صحبت کرده اید.ولی در بار دوم که می خواهید نام او را به یاد آورید گویی که سدی از آجر در مقابل حافظه ی شما قرار گرفته است که نمی گذارد نام او را به خاطر آورید . می گویید: “نوک زبانم هست” وبه اصطلاح پدیده ی نوک زبانی گویند.

۴- نسبت دادن اشتباه : نسبت دادن منبع اطلاعات به اشتباه عبارت است از نسبت دادن اشتباه . ممکن است داستانی را از شخصی در خیابان شنیده باشید و در جایی دیگر که آن داستان را می گویید به منبع دیگری مثلا در دانشگاه نسبت دهید. شاید بگویید این اشتباه زیاد جدی نیست ولی تصور کنید که در دادگاه به عنوان یک شاهد عینی درمی توانید شخصی را به اشتباه محکوم کنید !!

۵- حافظه ی کاذب : شاختر بیان می کند که این اشتباه از بقیه ی اشتباهات حافظه سنگین تر است و عواقب خطر ناک تری نیز دارد. عبارت است از خاطراتی که هیچ وقت اتفاق نیفتاده و دیگران طوری بازنمود می کنند که ما قبول می کنیم که اتفاق افتاده و طوری هم رفتار می کنیم که واقعا اتفاق افتاده!! الیزابت لوفتوس در تحقیقات خود به طور واضح نشان می دهد که چطور خیلی راحت می توان حافظه و خاطره ای را کاشت.

۶- سوگیری : چگونه باورهای ما حافظه ی مان را تحت تاثیر قرار می دهد؟ باورها و اعتقادات ما نسبت به خود ، اطرافیان و جهان پیرامون می تواند در به خاطر سپاری اطلاعات نقش داشته باشد. ما خلاء های موجود در حافظه مان را با اعتقادات خود و تفکرات قالبی خود پر می کنیم. و هر جا که جزیی گمشده باشد ما خود با حدس خود آن قسمت را پر خواهیم کرد.

۷- تداوم : به یاد اوری خاطراتی که نیاز به یاد آوری ندارد یا دوست نداریم که به یاد آوریم. ممکن است در اداره یا خانه صحنه ای شرم آور در حافظه ی کاری شما فعال باشد و شما نتوانید از دست آن رهایی یابیدو گاهی اوقات پشیمانی و ندامت برای شما ایجاد می کند. برای مثال صحنه ی تصادفی را که به تازگی دیده اید را ممکن است بارها در طول شبانه روز بصورت وسواسی مرور کنید.

پس بنابراین می توان نتیجه گرفت که حافظه اگر چه برای زندگی حیاتی است و گاهی اوقات حیاتی تر از هوایی که استشمام می کنیم هست ولی خطاهایی نیز دارد که نمی توان آنها را به صفر رساند بلکه می توان تاثیر آنها را کم کرد.

منبع: سایت روانشناسی یاس

تحلیل رفتار متقابل یک تئوری روان‌شناسی است که توسط دکتر اریک برن در سال ۱۹۵۰ میلادی ارایه گردید و به لحاظ کاربرد آن در حل مشکلات احساسی و رفتاری، مورد قبول جامعه روان‌شناسی قرار گرفته و تدریجاً در زمینه‌های مشاوره، روان‌کاوی،  گروه درمانی، مدیریت، جامعه‌شناسی، توسعه سازمانی و آموزش، نظریه‌های جدیدی ارایه نموده و گسترش پیدا کرده است. ابهام و پیچیدگی در مفاهیم، تخصصی بودن و زمان طولانی درمان در دیگر روش‌های روان درمانی باعث شد تا تحلیل رفتار متقابل با مفاهیم اساسی و واژه‌های ساده سریعاً جایگزین روش‌های روان درمانی قدیمی گردید. به همین جهت تحلیل رفتار متقابل عمومیت یافته و هر جا که انسان‌ها حضور داشته و با یکدیگر ایجاد رابطه می‌نمودند کاربرد عملی پیدا کرد و ابزاری برای تغییر و حل مشکلات قرارگرفت. تحلیل رفتار یک مکتب علمی کاربردی می‌باشد که در آن از به کار بردن مفاهیم پیچیده اجتناب شده است و نظریات آن به صورتی مطرح شده‌اند که به راحتی می‌توان آنها را مشاهده و تجربه نمود.
درتحلیل رفتار متقابل نقش محیط و ارتباط اجتماعی از اهمیت فراوانی برخوردار است با این حال نهایتاً افراد خود مسؤول زندگی و رفتار خود هستند و فرد باید این مسؤولیت را پذیرا باشد و به نقش خود در زندگی بیشتر از هر عامل دیگری توجه نماید.تحلیل رفتار متقابل به روابط و مشکلات درونی شخص و رابطه انسان‌ها با یکدیگر توجه خاصی دارد و اعتقاد بر این است که اگر افراد با یکدیگر روابط سالم، صمیمانه و صادقانه داشته باشند و آن را جایگزین روابط مخرب، منفی و تحقیر‌آمیز نمایند قادر خواهند بود که از فشار‌های روانی خود و دیگران بکاهند و از زندگی لذت بیشتری ببرند. تحلیل رفتار متقابل در عین سادگی این توانایی را دارد تا افکار و احساسات پیچیده، سردرگم و پریشان شخص را سامان بخشد تا فرد با تفکیک و سازماندهی افکار و احساسات، شناخت بهتری از خود به دست آورد و در نتیجه با آگاهی بیشتر به نقاط ضعف و قدرت خود، رفتارهای سالم و سازنده‌ای را اختیار نمایند، انسان را توانمند می‌سازد که در بحران‌های روحی- روانی خود قادر به تجزیه و تحلیل مشکل و حل آن باشد. همچنین تحلیل رفتار متقابل این امکان را فراهم می‌آورد که ساختار شخصیت را به صورت نمودارهای شخصیتی ترسیم نماید،  به طوری‌که هر فرد آشنا با این روش با دیدن نمودار می‌تواند به ساختار شخصیتی و روابط متقابل فردی که نمودار آن ثبت شده پی‌ببرد. امروزه متخصصین تحلیل رفتار متقابل می‌توانند ادعا کنند که با استفاده از روش‌های کاربردی و زبان تازه‌ای که برای روان‌شناسی ابداع شده دامنه آن به علوم اجتماعی، آموزشی، مدیریت منابع انسانی، ساختارهای سازمانی، روانکاوی و گروه درمانی کشیده شده است. بدین ترتیب پویایی تئوری تحلیل رفتار آن را متمایز از دیگر مکاتب قرار داده است.

اساس نظریه اولیه تحلیل رفتار متقابل، بر پایه حالت‌های شخصیتی  ارایه گردیده، اریک برن این حالت‌های شخصیتی را در سه بخش «والد»، «بالغ»و «کودک» معرفی نمود که شامل نوعی نظام به هم پیوسته فکر کردن، احساس کردن و رفتار کردن است؛ در مرحله دوم و در تکامل نظریه، تحلیل رفتار متقابل یعنی رابطه بین افراد مورد توجه و بررسی قرار گرفت و براساس واکنش‌های همزمان روانی و اجتماعی و تبادل رابطه‌های متقابل طبقه بندی و ارایه گردید. در مرحله سوم با مشاهده رابطه‌های پنهان و دو سطحی در ارتباط‌های متقابل، بازی‌های روانی که بین افراد در جریان است کشف گردید و پیش بینی نتیجه نهایی این گونه بازی‌های روانی مشخص و تعریف شد. چهارمین مرحله رشد و تکمیل نظریه تحلیل رفتار متقابل، تحلیل زندگی نامه یا نمایش‌نامه زندگی است که به بازی‌های روانی مشابهی که مردم بارها آن را تکرار می‌کنند می‌پردازد. این طرح کلی، شیوه زندگی افراد را تعیین می‌نماید و ساختار نمایش‌نامه زندگی هر کس را مشخص می‌کند. با دستیابی به نظریه تحلیل رفتار متقابل می‌توان به شناخت مشکلاتی که در  افراد موجب عدم تعادل در ساختار شخصیت و ارتباط با دیگران و تکرار بازی‌های روانی و نمایش‌نامه زندگی می‌گردد دست یافت و راه کارهای تغییر و درمان آنها را کشف و ارایه نمود.

درمانگرهای نوگرا در تحلیل رفتار متقابل، با ارایه نظریه‌ها و روش‌های جدید و اقتباس از نظریه‌های دیگر، به نوعی مکتب روانی درمانی اقتضایی دست یافتند که در درمان و تغییر رفتار بسیار مؤثر و کار آمد بوده است. اصلی‌ترین کاربرد تحلیل رفتار متقابل در انسان‌ها، ایجاد شناخت رفتاری، احساسی و ذهنی است که سه جنبه مهم شخصیت است. با کمک تحلیل رفتار و به منظور کسب معرفت از شخصیت بالقوه و کشف جایگاه واقعی خویشتن، تغییر در ساختار شخصیتی کاملاً امکان پذیر می‌گردد. در تحلیل رفتار متقابل هرتغییر رفتاری یا احساسی در مرحله اول با بینش منطقی شروع می‌گردد که در واقع شناخت مجموعه نقاط ضعف و قوت رفتار، تفکر و یا احساس فرد است و پس از پذیرش منطقی آن، توسط حالت‌های شخصیتی، درک احساسی جهت  تغییر نهایی حاصل می‌شود. مهم‌ترین عوامل کمک کننده برای قبول و پذیرش تغییر در نظریه تحلیل رفتار متقابل شفاف بودن، عامل بودن؛ و انعقاد قرار داد برای تغییر در خویشتن است که قرار داد  توسط خود درمان جو و یا بین او و درمانگر تعیین می‌شود.

منبع: سایت روانشناسی یاس

استرنبرگ معتقد است یک عشق کامل سه بعد یا مولفه دارد: وفاداری، صمیمیت و هوس.  از نظر او کسی عاشق است که هر ۳ مؤلفه عشق را به اندازه کافی در وجودش پرورش داده باشد. او همچنین ۸ نوع عشق را در روابط دو نفر تعریف می کند. که از ترکیب این ۳ مولفه بوجود می آیند.  او سعی کرده است با در نظر گرفتن این ۳ مؤلفه، عشق را از زوایای گوناگون نگاه کند.
۱٫ صمیمیت: صمیمیت، بعد عاطفی و هیجانی عشق است؛ اینکه ما نسبت به دیگران احساسات نزدیک و مشترک داشته باشیم. صمیمیت بیش از هر چیز یک احساس دوطرفه است. نمی‌توانید بگویید فلانی دوست صمیمی من است ولی او با من صمیمی نیست!
۲٫ هوس: هوس یا شاید بهتر است بگوییم شور، موتور محرکه عشق است. غیر از احساسات جنسی که کاملا در کلمه هوس مستتر است، یک چیز دیگر هم در این بعد از عشق وجود دارد؛ چیزی غیرجنسی که بین عامه به احساسات رمانتیک مشهور است؛ احساس دل‌انگیز عاشق شدن.
۳٫ وفاداری: وفاداری یا تعهد، نیت فرد را برای تداوم رابطه نشان می‌دهد؛ اینکه ما بخواهیم تا آخر عمر، معشوقمان را حفظ کنیم و برای این پایداری تلاش کنیم.
همان‌طور که گفتیم، استرنبرگ عشقی را کامل می‌داند که دارای هر ۳ بعد باشد وگرنه انواع دیگری از احساسات وجود دارند که دو یا تنها یک بعد پررنگ عشق را دارند. اشتربرگ هشت عشق رامطرح می کند:
۱٫ فقدان عشق: در این رابطه هیچ کدام از عناصرعشق حضورندارند. این رابطه را در زندگی روزانه با مردم عادی میبینیم
۲٫ عشق دوستانه: این احساس زمانی دست میدهد میل و تعهد به مقدار کم وجود داشته باشد یا اصلا وجود نداشته باشد، اما صمیمیت در حد بالایی حضور دارد. این احساس را معمولا در رابطه با دوستان صمیمی داریم.
۳٫ عشق شهوانی: میل در این عشق بیشتر حضور دارد. هیجانات ومیل زیادی دراین رابطه وجود دارد، اما صمیمیت و تعهد در سطح ضعیفی قرار دارد.
۴٫ عشق پوچ: این عشق زمانی احساس میشود که تعهد قوی باشد،اما میل وصمیمیت در سطح پایینی قرار داشته باشد یا اصلا وجود نداشته باشد. این ویژگی اغلب در زوج هایی دیده میشود،که مدت زیادی از ازدواج آنها میگذرد وبه خاطر بچه ها در کنار یکدیگر زندگی میکنند وسعی دارند رابطه را، حتی اگر از نظر روانی و جسمی یکدیگر را ارضا نکنند، حفظ کنند.
۵٫ عشق خیال انگیز: این عشق در بیین زوجهایی مشاهده میشود که رابطه انها تا اندازه ای تازه است. میل و صمیمیت شدید است، اما زوجها به اندازه کافی، زندگی مشترک یا تجربه های مشترک ندارند که متقابلا احساس تعهد کنند.
۶٫ عشق مشفقانه: در این عشق صمیمیت و تعهد شدید است اما میل ضعیف است. عشق مشفقانه در بین زوجهایی دیده میشود که به مدت تقریبا طولانی با هم هستند واز یکدیگر رضایت دارند، اما جاذبه جنسی آنها از بین رفته است.
۷٫ عشق ابلهانه: در این عشق میل وتعهد بالاست . اما صمیمیت ضعیف است عشق ابلهانه در زوجهایی دیده میشود که یک عنصر مشترک قوی دارند و همین دلیل تصمیم میگیرند ازدواج کنند، حتی اگر یکدیگر رااصلا نشناسند.
۸٫ عشق کامل: این عشق سه عنصر را به طور سخاوتمند در خود جای داده است. عشقی است که همه ی ما انرا آرزو داریم. همانطور که اشترنبرگ می گوید،رسیدن به این مرحله خیلی آسان تر از نگهداشتن آن است.

منبع: سایت روانشناسی یاس

فریاد زدن کودکان علت های زیادی دارد که نظریه پردازان روانشناسی کودک ازعلت های رفتاری مثل مشاهده ی فریاد زدن والدین گرفته تا علت های زیستی که موضوع میراث های زیستی را مطرح می کنند. همچنین نشان داده شده است که فریاد نشانه ی اضطراب در کودکان نیز می تواند باشد.  در این مطلب سه راه ساده که برگرفته از کتاب ” ده روز تا یک کودک آرام” می باشد را برای متوقف کردن فریادهای کودکتان بیان می کنیم.

۱- شنونده ی خوبی باشید : بسیار دیده شده است هنگامی که کودک صحبت می کند والدین مشغول کارهای خود هستند و به صحبت های کودک گوش نمی دهند. همین موضوع باعث تدافعی تر شدن کودک می شود . گاهی پرسیدن یک سوال در حین صحبت کردن فرزندتان می تواند بسیار راهگشا باشد. اینکه چرا والدین فکر می کنند که با تظاهر به گوش کردن می توانند کار خود را نیز انجام دهند جای تعجب دارد. چرا که کودکان به درجه ای رسیده اند که می توانند با استفاده از نظریه ی ذهن خود دنیا را از دریچه ی نگاه دیگران مشاهده کنند. پس تظاهر به گوش دادن نکنید.

۲- استفاده از درک خود برای تبیین رفتار کودک : همیشه سعی نکنید که خود هم همرا کودک فریاد بزنید. سعی کنید به تبیین رفتار کودک و علت یابی فریاد و و حتی رفتارهای او بپردازید . مطمئنا چیزی وجود دارد یا نبود چیزی است که باعث فریاد کودک می شود. سعی کنید با پیدا کردن علت و اینکه چگونه می توانید فریاد او را متوقف کنید به روند بهتر شدن روابطتان کمک کنید. این کار باعث تغییرات خوب در خود شما و احساس ایجاد کنترل در خود شما نیز خواهد شد و باعث می شود که کودک کمتر پرخاشگر شود ارتباط بهتری با شما بگیرد.

۳- هیچ چیز را شخصی نکنید : میگل رویز در کتاب خود با عنوان هیچ چیز را به خود نگیرید می نویسد که تفکر بیش از اندازه نسبت به فرزندتان و رفتارهایش شما را در مقابل او قرار می دهد. مطمئنا این نکته را به یاد داشته باشید که مسئولیت همه ی رفتارهای کودک بر عهده ی شما نیست و محدود کردن او کاری بی ارزش ئ نشدنی است. لذا دانستن این موضوع خود به ایجاد ارتباط شما و کودکتان کمک خواهد کرد.

منبع: سایت روانشناسی یاس

مبحث رویا هزاران سال است که فکر فیلسوفان و اندیشمندان همه ی حوزه های علمی را به خود مشغول کرده است. و خیلی پیش آمده است که شما در تفسیر و برداشت خود از رویا گنگ و مبهم بوده اید.  قبل از اینکه شروع کنیم ابتدا ببینیم رویا چیست؟؟ رویا، همه ی تصاویر ، افکار و احساساتی هستند که ما در خواب تجربه می کنیم . رویا می تواند آشکار و واضح باشد و همچنین می تواند مرموز و تاریک باشد. همچنین رویا می تواند دلنشین و خوب باشد و حتی می تواند رنگ کابوس به خود گیرد و آزارنده باشد.

چرا رویا می بینیم؟ رویا در اختیار چه هدفی است؟ با این که نظریات مختلفی در باب توضیح خواب ارائه شده است ، هنوز این موضوع راهگشای تحقیقات زیادی است و هنوز هم دانشمندان در پی کشف چرایی خواب هستند. برای مثال عده ای معتقدند که خواب هیچ گونه هدف و منفعتی ندارد و بودو نبودش برابر است. در حالی که برخی دیگر اعتقاد دارند که خواب برای جسم و روان ضروری است. ارنست هافمن، مدیر مرکز اختلالات خواب در بیمارستان ولسلی نیوتن در بوستون، ماساچوست،نشان می دهد که خواب می تواند برانگیختگی دوباره ای برای فعال شدن حافظه و تثبیت شدن بیشتر اطلاعات در حافظه را منجر شود.  در ادامه برخی از نظریات مطرح در باب اینکه چرا خواب می بینیم را ارائه می دهیم.

۱- دیدگاه روانکاوی و فروید : در این دیدگاه اینگونه در نظر گرفته می شود که خواب نماینده ای از امیال ناخود آگاه و سرکوب شده است. در این دیدگاه امیال جنسی سرکوب شده که در بیداری موجب اضطراب فرد می شود در خواب بدون اضطراب خود را نشان می دهند. فروید در اثر خود ” تفسیر رویا می نویسد که خواب و رویا دو جنبه دارد : جنبه ی آشکار و جنبه ی پنهان . جنبه ی آشکار تصاویری است که ما در خواب می بینیم و جنبه ی نهان یا محتوای پنهان نماد و معنای ماورای جنبه ی آشکار است. فروید جنبه ی نهان رویا را شاهراهی برای ورود به ناخودآگاه فرد می داند. ولی جای تاسف دارد که گفته شود تحقیقات علمی از این نظریه حمایت نمی کند.

۲- نظریه ی فعال سازی : در این نظریه که اولین بار توسط آلن هابسون و رابرت کلارلی مطرح شد . مدارهای شکل گرفته در مغز در طول خواب رم برای معنا دادن دوباره به اطلاعات فعال می شوند. این مدارها که سیگنالهایی از سیتم لیمبیک را به هیپوکامپ و آمیگدال مرتبط می کند. بنابرای ن دیدگاه خواب نتیجه ی ترکیب سیگنالهایی است که در طول خواب رم اتفاق می افتد و همچنین بیان می شود که این ترکیب کار خلاق مغز ما می باشد .

برخی دیگر از نظریات در مورد چرایی خواب عبارتند از :

– یک تئوری خواب را نتیجه ی ترکیب محرکهای بیرونی در زمان خواب می داند . مثلا صداهای بیرونی و محرکهای لمسی بیرونی.

– نظریه ای دیگر با شبیه سازی ذهن انسان به کامپیوتر در پی تبیین خواب می باشد. بنابراین نظر خواب حاصل پاکسازی ذهن و آماده شدن فعالیتش برای روز بعد می باشد.

– نظریه ای دیگر خواب را به عنوان یک روان درمانی در نظر می گیرد. در این نظریه خواب موضعی برای ایجاد ارتباط بین افکار و احساسات فرد می باشد.

– مدل معاصر در تبیین خواب به ترکیبی از رویکردها دست زده است . که نتیجه ی آن فعال شدن تفکرات سست و اطلاعات تثبیت نشده می باشد که در ادامه توسط احساسات و تصورات ما هدایت می شوند.

منبع: سایت روانشناسی یاس

نظریه یادگیری اجتماعی که توسط آلبرت بندورا ارائه شد، احتمالاً تاثیرگذارترین نظریه یادگیری و رشد بوده است. با وجودی که این نظریه ریشه در بسیاری از مفاهیم نظریه سنتی یادگیری دارد، امّا بندورا اعتقاد دارد که آموزش مستقیم، تنها وسیله برای یادگیری نیست. نظریه او، یک عنصر اجتماعی را نیز در نظر می گیرد و می گوید که مردم می توانند اطلاعات و رفتارهای جدید را از طریق مشاهده مردمان دیگر یادبگیرند. این نوع یادگیری را که به یادگیری (یا مدل سازی) مشاهده ای معروف است می توان برای توضیح انواع گسترده ای از رفتارها به کار برد. برپایه‌ی نظریه‌ی یادگیری اجتماعی،رفتارهای انحرافی و مجرمانه،اساسا به وسیله‌ی تداعی‌های فرد رخ می‌دهند. تداعی‌ها،معانی یا الگوهای رفتاری‌ای هستند که،فرد قبلا آن را کسب کرده و اجازه بروز (تقویت) یا منع (تنبیه) چنین رفتارهایی را می‌دهد.نظریه پردازان یادگیری اجتماعی معتقدند که،همرنگی امری طبیعی است و این سئوال را مطرح می‌کنند که،چرا مردم قوانین را زیر پا می‌گذارند؟و خود نیز پاسخ می‌دهند که:برپایه‌ی نظریه‌ی یادگیری اجتماعی،فرد یاد می‌گیرد که، قانون‌شکن باشد،چرا که،از طریق گروه‌های اولیه مثل خانواده و دوستان این اعمال را یاد گرفته است.بنابراین آنانی که از لحاظ مذهبی و دینی پایبند به آن و عضو گروههای مذهبی هستند و از آنجا که اکثر مذاهب زندگی افراد را هدفمند و از هرگونه افسردگی و بیماریهای روحی دور می دارند،در نتیجه نقش مهمی در زندگی فرد دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که نظریه ی بندورا با اعتقادات دینی همسو تر است و زندگی در جمع را بیشتر می توان در این نظریه مشاهده کرد. و همچنین بندورا به آشکار یادگیری را حاصل اجتماع می داند.

منبع: سایت روانشناسی یاس